လၢႆးလူတ်းယွမ်း လွင်ႈၸႂ်သုၵ်ႉသၢၵ်ႉ/ႁိပ်ႈႁွပ်ႈ/ၸႂ်တူၵ်း (Stress)

(Stress) 

ၶေႃႈၶိုၵ်ႉလွၼ်ႉမွၼ်းၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ

လွင်ႈၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ/လွင်ႈၸႂ်တူၵ်း 

ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၵၢင်ၸႂ်

ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼႂ်းၵေႈၵၢင် Expectation

(လွင်ႈယိူင်းဢၢၼ်းမုင်ႈမွင်းဝႆႉဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈ

ၶႂ်ႈပဵၼ်) လႄႈ Experience(လွင်ႈတူဝ်ထူပ်း)

ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ။ 

ၵွပ်ႈဝႃႈ Experience(လွင်းတူဝ်ထူပ်း)

ဢၼ်လႆႈပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ Expectation(လွင်ႈယိူင်းဢၢၼ်းမုင်ႈမွင်းဝႆႉ

ဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်)ႁဝ်းႁုးၼၼ်ႉလႄႈ Stress

(လွင်ႈၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ၊လွင်ႈၸႂ်တူၵ်း)ၸွင်ႇလႆႈ

ပဵၼ်မႃးၵူၺ်း၊

ပေႃးမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းတေႉတေႉ ၵူၼ်းဢၼ်

ၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းလႆႈ

ထူပ်းၺုးလွင်ႈ Stress (လွင်ႈၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ 

ၸႂ်တူၵ်း)ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်ယႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်/ပုၼ်ႈၽွၼ်းယႂ်ႇ

ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ Stress (လွင်ႈၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ

/လွင်ႈၸႂ်တူၵ်း)ၼမ်ၵႃႈၼၢၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ်ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈထူပ်းၺုးStress 

(လွင်ႈၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ၊ႈ/လွင်ႈၸႂ်တူၵ်း)ၵေႃႈ

ငၢႆႈယူႇၵူၺ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈလိူၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း

ၸႂ်ႉၸၢတ်ႈပၢၼ်ယူႇငၢႆႈလူမ်လၢမ်ၵႂႃႇၵူၺ်းၼႃႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ/ၵူၼ်းၶႂ်ႈ

ဢွင်ႇမၢၼ်ၼၼ်ႉတေႉStress (လွင်ႈၸႂ်သူၵ်ႉ

သၢၵ်ႉ/လွင်ႈၸႂ်တူၵ်း)ၼႆႉပဵၼ်ၶူဝ်လႆမၼ်း

တေလႆႈတႆႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ၊ေဝႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ 

ၵွပ်ႈဝႄႈဢမ်ႇလႆႈလႄႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်

ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမၼ်းၵႂႃႇၼႆ တေမီးလွၵ်းလၢႆးတၢင်း

 (3)လၢႆး ၼင်ႇတႂ်ႈၼႆႉ။

(႑) ႁႂ်ႈမေႃဝူၼ်ႉႁၼ်လွင်ႈလီ

      (Positive Thinking)

  ၵူၼ်းၸိူဝ်း Negative thinking ဢၼ်

ဢမ်ႇမေႃႁၼ်လွင်ႈလီပိူၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ 

Opportunity လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် 

တိုဝ်ႉတၢင်း ဢၼ်ၶဝ်လႆႈမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁၼ်

ဝႃႈမၼ်းပဵၼ် Problem ပၼ်ႁႃ လွင်ႈတၢင်း

ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႆယဝ်ႉ။

  ၵူၼ်းၸိူဝ်းဝူၼ်ႉ positive thinking ဢၼ်

မေႃႁၼ်လွင်ႈလီသမ်ႉ problem လွင်ႈယၢပ်ႇ

ၽိုတ်ႇ/ပၼ်ႁု ဢၼ်ၶဝ်ထူပ်းၺုးၼၼ်ႉၶဝ်

ႁၼ်ဝႃႈမၼ်းပဵၼ် opportunity လွင်ႈသုၼ်ႇ

လႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းတုၵ်ႉၶ ၶဝ်တေၶိုၼ်ႈ

ယႂ်ႇဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆယဝ်ႉ။

   ၵွပ်ႈၼႆယႃႇၵူဝ်လွင်ႈယၢပ်ႈၽိုတ်ႇ(pressure)

ႁႅင်းတဵၵ်း challenge လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉလူင်ၼၼ်ႉ။

ပေႃးမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းတေႉတေႉ လွင်ႈယၢပ်ႇ

ၽိုတ်ႇၼၼ်ႉႁဝ်းယင်းလူဝ်ႇသွၵ်ႈႁုၵွၼ်ႇ/ဢႃႇယု

တႄႉယႂ်ႇမႃးယူႇၵူႈဝၼ်း တၢင်းႁူႉလႄႈလွင်ႈ

တူဝ်ထူပ်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၸွမ်းၼႆ သုမ်းၶၢဝ်း

ယၢမ်းၵူၺ်း၊ၵွပ်ႈၼႆမေႃႁၼ်လွင်ႈလီသေဝူၼ်ႉဝႃႈ

လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်သိၵ်ႈၶူဝ်လႆတႃႇတေၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈထိုင်တီႈတၢင်းဢွင်ႇမၼ်ႇၼႆယဝ်ႉ။

(႒)ဝူၼ်ႉပၼ်ႁုၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈမီးၵဝ်ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း

Remember It is not the only me

ထူပ်းပၼ်ႁႃ

ၼႃႈၵၢၼ်တူၵ်းသုမ်းလႄႈၸႂ်တူၵ်းယူႇႁုႉ? 

ယႃႇလိုမ်းဝႃႈၼႂ်းလုၵ်ႈၼႆႉမီးၵူၼ်းဢၼ်

ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၸေးတႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇ

မၼ်း ၵူၺ်းလႆႈ(1)ဝၼ်း(3)တႃႇၼၼ်ႉလႄႈ။

 လွင်ႈဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈတိုၵ်ႉဝဝ်းမူဝ်းဢမ်ႇ

ၸႅင်ႈလႅင်းလႄႈတိုၵ်ႉဝူၼ်ႉၵႂၢင်ယူႇႁုႉ?

 ယႃႇလိုမ်းဝႃႈၼႂ်းလုၵ်ႈၼႆႉမီးၵူၼ်း

ဢၼ်ၼွၼ်းယူႇတီႈႁူင်းယႃသေဢမ်ႇႁူႉ

ဝႃႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၶဝ်တေလႆႈတႆၢႁိုဝ်လိပ်း

 ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။

 တင်းၵေႃႉႁၵ်ႉသေလႆႈၽႄတၢင်းၵၼ်ဝႆႉ

လႄႈ တိူဝ်ႉၸႂ်ဢူၵ်းႁၢၵ်းယူႇႁုႉ? 

ယႃႇပေလိုမ်းဝႃႈၼႂ်းလုၵ်ႈၼႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈ

မိုၼ်းတႃႁၼ်မိူင်းၵူၼ်းမႃးၼၼ်ႉ

ဢမ်ႇလႆႈမဵတ်ႉတႃႇတၢင်းႁၵ်ႉတီႈပေႃႈမႄႈ

လႄႈလႆႈၵိူတ်ႇမႃးပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ်

ပေႃႈမႄႈယင်းမီးတင်ႈၼမ် ၵဵင်ၸႂ်ၶဝ်

ဢိတ်းၼိုင်ႈလႄႈ။

 ပေႃးၵုမ်ႇဢဝ်ပၼ်ႁုတူဝ်ၵဝ်ႇတေႇငဝ်ႈ

ႁူဝ်မၼ်းတႄႉလႅပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ်ႁုတူဝ်

ၵဝ်ႇၼႆႉ ယႂ်ႇလိူဝ်ၵမ်ႇၾုႇယဝ်ႉ။

 ပေႃးတေၵုမ်ႇဝူၼ်ႉၼင်ႇၼၼ်ယူႇၸိုင်

ၸႂ်ၼိုင်ႈၶႅၼ်းတေတူၵ်းယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ

သႂ်ၸႂ်ဝူၼ်ႉဝႃႈပၼ်ႁုၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈမီးၵဝ်

ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းထူပ်းၺုးၼႆ ဢဝ်ပဵၼ်

ႁႅင်းၸႂ်လႄႈ။

(႓) ယူႇႁၢင်ႇၵႆတၢင်းလွင်ႈပၼ်ႁႃ

 (Stay away from problem)

ယူႇႁၢင်ႇၵႆပၼ်ႁႃတေႃႇလွင်းသုမ်းပဵၼ်ၼီႈ

ၼမ်ယဝ်ႉ ၸႂ်တူၵ်းၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ / မဝ်း

လဝ်ႈသေၽိတ်းၵၼ်ပေႃႉႁႅမ်ၵၼ် ၵုမ်ႇလႆႈ

ၵေႈၶႆၢပၼ်ႁႃသေ သုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းယဝ်ႉ

ၸႂ်ႁိပ်ႇႁွႆႈ ၸႂ်တူၵ်းၸႂ်သူၵ်ႉသၢၵ်ႉ၊

 ဢမ်ႇၼၼ် ၼႂ်းၵၢင်ၵႄႈၵေႃႉႁၵ်ႉၵၼ်

ပႆႇလႆႈတေၼႃႈႁိူၼ်းသေယူႇၸွမ်းၵၼ်

(living together)သေယဝ်ႉၸပ်ႉတွင်ႉ

မႃးသေၽူႈၸၢႆးသမ်ႉပႆႇၶႂ်ႈတေႇၼႃႈႁိူၼ်း 

လႄႈၽူႈယိင်းသမ်ႉဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈသေ

ၶၢမ်ႇယွမ်းၵိၼ်ယႃၶႃႈလုၵ်ႈ ယႃႉတူၵ်းလုၵ်ႈ 

ဢမ်ႇၼၼ် ၵိူတ်ႇသေလဵင်ႉလူႁင်းၵူၺ်းသေ

ႁဵတ်း(single mother) သေၵုမ်ႇၸႂ်သုၵ်ႉ

 ၸႂ်လဵၵ်ႉၸႂ်တူၵ်း ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ။

ပေႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းတေႉတေႉမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ

ဝႃႈပၼ်ႁုၼႆႉဢမ်ႇထၢင်ႇသေလႄႈလႆႈၵိူတ်ႇ

ပဵၼ်မႃးမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၵျူဝ်ႇပိူဝ်ႉ 

ၵျူဝ်ႇဢူၼ်ႈ၊ၵၢမ်ႇႁၢႆႉ ၵၢမ်ႇဢမ်ႇလီ လႄႈ 

မၼ်းဢမ်ႇၵဵဝ်သင်တင်းဝူတ်ႈၵၢမ်ႇ

ၵွပ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇတႅပ်းတတ်းႁဵတ်းၽိတ်းလႄႈ 

ပၼ်ႁုၸွင်ႇလႆႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵူၺ်း/ ၵွပ်ႈၼႆ 

ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ၸွမ်းပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈ

တိူဝ်ႉၸႂ်ၸွမ်း ပၼ်ႁုၼႆ လူဝ်ႇငိူင်ႉဝႄႈယူႇ

ႁၢင်ႇၵႆပၼ်ႁုၸဵမ်ပိုင်း ဢွၼ်တၢင်းမိူဝ်ႈပႆႇ

ပဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

(႔) လွင်ႈမေႃလိူၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလီလီ

Make the next best choice 

 လူဝ်ႇမေႃလိုၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလီလီ 

ထဵင်ႈတၢင်ႇလၢႆးပေႃးလၢတ်ႈတေႉမၼ်းငၢႆႈ၊

ပေႃးမႃးႁဵတ်းတူၺ်းတေႉမၼ်းတိုၼ်းမီး

 လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇယူႇယဝ်ႉ

ပေႃးမႃးတူၺ်းတီႈႁိူၼ်း မႅင်းမူၼ်းၼမ်ၼႃႇ

 ႁဝ်းၵုမ်ႇလိုပ်ႈမႅင်းမူၼ်းၵူၺ်း ၵူၺ်းၵႃႇ 

လိုပ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈတိုၵ်ႉမီးၼမ်ယူႇၸိုင် 

ႁဝ်းလူဝ်ႇႁုသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လီထႅင်ႈ

ၼိုင်ႈလၢႆးယဝ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇၼႆၸိုင်

ဢမ်ႇႁေႃႇလိုပ်ႈမႅင်းမူၼ်းယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ

ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈယုၵ်းယၢၵ်းၼႂ်းႁိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉၸိုင်မႅင်းမူၼ်း

ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈတွမ်သင်သေယဝ်ႉ 

ၶဝ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇမႃးယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၼႆႉ 

ႁဵတ်းႁိူဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇသိုပ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈ

လႆႈယဝ်ႉၸိုင် လူဝ်ႇမေႃလိုၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း

  လီလီတၢင်ႇလၢႆးထႅင်ႈယဝ်ႉ။

ၸၢတ်ႈပၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ

မၼ်းမိူၼ်လႆႈပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်

မီးၽုၼ်ႇမုၵ်ႉ၊ဢူးလုၵ်းဢႃးလၢၵ်းယဝ်ႉ 

ၵူၺ်းၵုႈ ဢၼ်လမ်လွင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ 

ၵူၼ်းႁဝ်းမၼ်းယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလွင်ႈၸႂ်တူၵ်း

လွင်းၸႂ်သုၵ်ႉသၢၵ်ႉ လႆႈၵႃႈႁိူဝ် 

မၼ်းၵေႃႈသိူဝ်းၸႂ်လႆႈၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၵူၺ်း

ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇငိုင်ႉဝႄႈလႆႈ ၵူၺ်းၵႃႈ

ၵူၼ်းဢၼ် ၵႅၼ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်ၶႅင်သေ 

ၸုၵ်းမၼ်ႈၼႂ်းၵေႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ 

ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈ လွင်ႈၸႂ်ႁိပ်ႇႁွႆႈ ၸႂ်တူၵ်း

ၸႂ်သုၵ်ႉသၢၵ်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်း

သုတ်း ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဢွင်ႇမၢၼ် ထိုင်တီႈ

ၼၼ်ႉလႆႈ။

တႅမ်ႈ >>> #ၶူးၸၢႆးသႅင်ၸႅတ်ႈ

လွၼ်ႉမွၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ

ၶႅပ်းႁၢင်ႈဢိင်ဢဝ်မႃးတီႈ Facebook/ Jai Hurng

ဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈဝႆႉ။