လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ဢေႇပရႁမ်ႇ လိၼ်ၶွၼ်း

လွင်ႈသေႉၼေးလေႃးၵထမ်ႇလႄႈ  ဢေႇပရႁမ်ႇ လိၼ်ၶွၼ်း

ပေႃးဝႃႈလႆႈၵိူတ်ႇမႃး
ပဵၼ်ၵူၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ တၵ်းတေလႆႈထူပ်း ပိူင်ပဵၼ် ထမ်ႇမတႃႇ လေႃးၵထမ်ႇတြႃးလူင်ပႅတ်ႇပိူင်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ 

လေႃးၵထမ်ႇလူင် (8)ပိူင်ၼၼ်ႉၸမ်ႉ-
(ၵ) လၢပ်ႈၼမ်- လၢပ်ႈဢေႇၼမ်၊
(ၶ) ဢူၺ်းၵေႃႉၼမ်- ဢူၺ်းၵေႃႉၵေႇ၊
(င) ယွင်ႈယေႃး- သေႉၼေး၊
(ၸ) သိူဝ်းသႃႇ- တုၵ်ႉယၢၵ်ႈၼႆ မီးဝႆႉ သီႇၵူႇ
ပႅတ်ႇပိူင်ၼႆႉယဝ်ႉ။ 

ၼႂ်း ၵႃႈၸိူဝ်းၶဝ်
သီႇၵူႈ ပႅတ်ႇပိူင်ၼႆႉ ဝႄႈဢမ်ႇလႆႈ ပၢႆႈဢမ်ႇလွတ်ႈ ၼမ်လႄႈ ၵေႇ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁူဝ်မူၼ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈယူႇၸိုင် တၵ်းတေလႆႈထူပ်း လႆႈၺႃး မၼ်းယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ 

ၶႂ်ႈထူပ်းၺႃး
လေႃးထမ်ႇဢၼ်လႂ်ၵေႃႈယႃႇ မၼ်းၵေႃႈတိုၼ်းမီးလၢႆႈၵႄႈၶႆ မၼ်းယူႇႁင်းမၼ်း၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇမေႃဝႆႉဝၢင်းတူၼ်ႈၸႂ်လီလီသေ သွၵ်ႈႁႃငဝ်ႈ ငႃႇမၼ်းသေ ၵႄႈၶႆဢဝ်လွႆးလွႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်းၵေႃႈႁေႃး ဝႆႉဝႃႈယူႇ “ပေႃးထူပ်းလေႃးၵထမ်ႇ- ထၢတ်ႈၸႂ်ဢမ်ႇၶွၼ်းဝႆ” ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ် မင်ႇၵလႃႇတြႃးပိူင်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ 

ၼႂ်းပွင်ႈၵႂၢမ်းၼႆႉ
တေဢဝ်လွင်ႈ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ၊ ၵေႃႉမီး ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် မၢႆထူၼ်ႈ(16) ဢေႇပရႁမ်ႇ လိၼ်ၶွၼ်း ၼၼ်ႉ မႃးၶႆႈ ၼႄၵႂႃႇ၊ လွင်ႈမၼ်းမီးၺၢၼ်ႇလႅတ်းၽၢႆ မေႃၵႄႈၶႆလႄႈ ဢဝ်ပႄႉပုၼ်ႈလႆႈ ၸိူဝ်းပိူၼ်ႈၶႂ်ႈၶီႇၼဵၵ်းပႄႉပုၼ်ႈမၼ်းလႄႈ လွင်ႈမၼ်းမေႃဝႆႉဝၢင်းၸႂ်ၵတ်း ၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်သေတေႃႇသူႈလေႃးၵထမ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉၵႂႃႇၵွၼ်ႇ။

ဝၢႆးသေ
ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ “ဢေႇပရႁမ်ႇ လိၼ်ၶွၼ်း” ပႄႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႂ်ႇ ယဝ်ႉ မၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးၼိူဝ်ႁၢၼ်ႉ တိူင်ႇၵၢဝ်ႇၵတိသၸ်ႉၸႃႇ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်း သုတ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
ၽၢႆႇတႂ်ႈ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၶဵင်ႇသုင်လူင်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းလူင် ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၵူႈ ထၢၼ်ႈ�ထၢၼ်ႈ  ဢဝ်တီႈယူႇပႂ်ႉၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး သမ်ႉပေႃးႁွပ်ႈ လူင်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ 

လိၼ်ၶွၼ်း
ၶိုၼ်ႈမႃးၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင်ယဝ်ႉ ၽူႈမီး ၸၼ်ႉလူင်လႄႈ ၽူႈမၢၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၼင်ႈတႅဝ်းၼႃႈသုတ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႉၸုၵ်းသေ ႁွင်ႉပၢဝ်ႇလၢတ်ႈတင်းသဵင်ယႂ်ႇသဵင်လူင်ဝႃႈ-

“လိၼ်ႇၶွၼ်း- ၸွင်ႇမႂ်းတွင်း
ပေႃႈမႂ်းၼႆႉ ယဵပ်ႉပၼ်ၶႅပ်းတိၼ်ၵူၼ်းႁိူၼ်း ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ”
ပေႃးလႆႈငိၼ်းၶေႃႈထၢမ်ၼႆႉယဝ်ႉၵေႃႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၢင်း သဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁုၼ်ႉၶူဝ် သဵင်ပေႃးပၼ်းၵႂႃႇသဵင်ႈယူႇယဝ်ႉ။

တီႈတႄႉမၼ်း
တင်ႈၸႂ် ၶႂ်ႈၵိူမ်ႈလိူမ်ႈ ႁႂ်ႈလိၼ်ၶွၼ်းလႆႈဢၢႆ ၼႂ်းၵႄႈၵူၼ်း ၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းလူင်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၸႂ်ၶီႈၵႄႉ ႁႄႉတႃ လိၼ်ၶွၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးလႆႈငိၼ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းတဵၵ်းတဵင် ၵိူမ်ႈလိူမ်ႈၼင်ႇ ၼၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼႃႇလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁုၼ်ႉၶူဝ်ၸွမ်းပေႃးပၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 

ၵူၺ်းၵႃႈ
ဝၢႆးလႆႈငိၼ်းၶေႃႈတွပ်ႇတီႈ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇလိၼ်ၶွၼ်းယဝ်ႉ ၸိူဝ်း ၶဝ်တၢင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ငဝ်မိူၼ်ႇဢမ်သဵင်ၵႂႃႇပႅတ်ႈသဵင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ 

လိၼ်ၶွၼ်း
တင်းယုမ်ႉ တင်းတွပ်ႇဝႃႈ- “ႁႃႉႉႉႉ ၸႂ်ႈဢိူဝ်ႈ ၵဝ်ၶႃႈတွင်းလႆႈ လီလီလေႃႇ! ဢူၵဝ်ၶႃႈၼႆႉ ယဵပ်ႉပၼ်သွၵ်းတိၼ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းသူၸဝ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃး ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းဢၼ်ၽႅဝ်မႃး ၼႂ်းပၢင်တိူင်ႇၵၢဝ်ႇၵတိသၸ်ႉၸႃႇၼႆႉ တၢင်းသဵင်ႈ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ဢူႈၵဝ်ၶႃႈ လႆႈယဵပ်ႉပၼ်သွၵ်းတိၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ဢူႈၵဝ်ၶႃႈ လႆႈယဵပ်ႉပၼ်သွၵ်းတိၼ်သူၸဝ်ႈသေ ၸွင်ႇဢူႈသူၸဝ်ႈ ဢမ်ႇ လႆႈၸႂ်ယူႇႁိုဝ်၊ ၶေႃႈသေႉၼေးဝႃႈ ဢူႈၵဝ်ၶႃႈယဵပ်ႉဢမ်ႇၶႅမ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၸွင်ႇ သူၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈလႆႈငိၼ်းမႃး တီႈဢူႈသူၸဝ်ႈၶႃႈၼႄႇ? မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇ ၵဝ်ႇ ပီႈၼွင်ႉတၢင်းၼမ် ၸိူဝ်းဢၼ်ဢူႈၵဝ်ၶႃႈယဵပ်ႉပၼ်သွၵ်းတိၼ်ၶဝ် ၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇတွၼ်ႉၼေးဝႃႈ ဢမ်ႇၶႅမ်ႉသေၵေႃႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢူႈၵဝ်ၶႃႈ မေႃယဵပ်ႉ၊ လၢႆးမိုဝ်းၵေႃႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၶၢမ်ႇၵေႃႈၶၢမ်ႇၼႃႇၶႃႈလူး၊ ၵေႃႉဢမ်ႇၵျိုၵ်ႈ လၢႆးမိုဝ်းဢူႈၵဝ်ၶႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီးလေႃႇ!

တီႈတႄႉမၼ်း
လွင်ႈယဵပ်ႉၶႅပ်းတိၼ် သွၵ်းတိၼ်ၼႆႉ ဢူႈၵဝ်ၶႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပႃႇရမီႇလူင်ယဝ်ႉ၊ ၵဝ်ၶႃႈတႄႉ တိုၼ်းဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ဢူႈၵဝ်ၶႃႈတႄႉတႄႉ ဢိူဝ်ႈ” ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၽူႈမၢၵ်ႈမီးၸၼ်ႉ
တၢင်းသဵင်ႈ ၸိူဝ်းၶတ်းၸႂ် ၶႂ်ႈယႃႉသရေႇၼႃႈတႃ လိၼ်ႇ ၶွၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၵူၼ်းၸၼ်ႉတႅမ်ႇ ၵူၼ်းယဵပ်ႉသွၵ်းတိၼ်ၵူၺ်း ၼႆ ၶႂ်ႈယႃႇသေရႇၼႃႈတႃလိၼ်ၶွၼ်းယဝ်ႉ၊ ယႃႇဝႃႈလိၼ်ၶွၼ်းတေၸႂ် တူၵ်းလီဢၢႆ ပၢႆဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ဢူႈမၼ်းၼႄ ပႃႈၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ထႅင်ႈ ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈငိၼ်းၶေႃႈတွပ်ႇလိၼ်ၶွၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႃႈတႃၶဝ် မိူၼ်ႇ မိုင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းထႅင်ႈသေၶေႃႈသေၵမ်း ယူႇယဝ်ႉ။

တီႈၼႆႈ ပၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ဝႃႈ-

လိူဝ်သေတူဝ်မႂ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸၢင်ႈမႃးႁဵတ်းပၼ် ႁႂ်ႈမႂ်းလႆႈၸဵပ်း ၸႂ် တိူဝ်ႉၸႂ်လႆႈ။

 ၵႃႈပိူၼ်ႈဝႃႈလႄႈ ၵႃႈႁဝ်းတေၸႂ်တိုၼ်ႇတဵၼ်ႈၶွၼ်းဝႆၸိုင် မိူၼ် တၢင်းဢဝ်မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ႁဝ်း ၵႂႃႇၽၢၵ်ႇဝႆႉၼႂ်းဢူင်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃး ပိူၼ်ႈမိပ်ႇၵေႃႈၸဵပ်း၊ ပေႃးပိူၼ်ႈပၼ်သိူဝ်းၵေႃႈလႆႈသိူဝ်းၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။

 ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၵႆႉၵႆႉႁေႃးဝႃႈ “ယႃႇဢဝ်သေႃးတၢင်းမူၼ်ႈသိူဝ်းႁဝ်း ၵႂႃႇ ၽၢၵ်ႇဝႆႉ တီႈပိူၼ်ႈ”ၼႆယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ပေႃးဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈထူပ်းလေႃးၵထမ်ႇၸိုင်ႉၼႆမႃးၸိုင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႁဵတ်းႁိုဝ်တုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းၼႆၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉယူႇယဝ်ႉ။ 

ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ဢၼ်လီတီႈသုတ်းၵူၺ်းလႃႈ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၵူၼ်းၵၢင်လၢႆသေ ယႃႇႁႂ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းလီမီးၵႃႈၶၼ်ၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇၼၼ်ႉလႆႈသုမ်းလၢႆ။ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈမႃးတုမ်ႉယွၼ်ႈ ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ 

ဝၢႆးသေ လူၺႃးပွင်ႈၵႂၢမ်းပွတ်းဢွၼ်ႇၼႆႉယဝ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေပဵၼ်ယႃႈယႃလီ ၵွၵ်းၼိုင်ႈ တႃႇၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ်ယူႇၼႆ---------

Crd; MM Cities@mm cities
ၼပ်ႉယမ်ထိုင်တၢင်းသဵင်ႈသေ (ပူႇမုၼ်) 

>>> ဝတ်ႉမႁႃႇၵမ်ႇၽေႃးၸတႆးလႅင်း၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ